THUỐC CÓ GÂY TỔN THƯƠNG GAN?

THUỐC CÓ GÂY TỔN THƯƠNG GAN?

Hầu hết các thuốc dù được dùng bằng đường uống, đường tiêm, xịt hít qua mũi hoặc dán trên da… đều được chuyển hoá tại gan; sau đó sẽ được bài tiết qua mật hoặc nước tiểu. Chính vì vậy, nếu gan bị suy, chức năng chuyển hoá, giải độc và bài tiết các thuốc cũng bị ảnh hưởng. Sự tích tụ thuốc do không được chuyển hoá và giải độc có thể gây ngộ độc thuốc và có khi tấn công vào gan gây viêm gan do thuốc

Việc sử dụng thuốc không đúng cách, lạm dụng thuốc hoặc tự ý uống thuốc là những nguyên nhân chính góp phần làm cho tổn thương gan do thuốc xảy ra ngày càng nhiều, dẫn đến những quả không lường trước được.

Nguyên nhân thuốc gây tổn thương gan

Phản ứng đặc dị (dị ứng đặc biệt ở từng bệnh nhân): Gan tổn thương là do sự phản ứng quá mức của cơ thể đối với thuốc, có thể xảy ra ở người này nhưng lại không gặp ở người khác bởi lẽ mỗi một cơ thể con người có những đặc tính khác nhau. Cơ chế gây tổn thương gan không liên quan đến liều lượng hoặc thời gian sử dụng thuốc, có khi chỉ cần dùng một liều hoặc một viên thuốc vẫn có thể bị viêm gan (nếu cơ thể bị dị ứng với các thành phần). Loại viêm gan do thuốc này không thể biết trước.

Dùng thuốc quá liều: Có một số thuốc mà người biết chắc là khi dùng liều cao, kéo dài hoặc khi sử dụng chung với một số thuốc khác sẽ gây tương tác thuốc do các thuốc này làm ảnh hưởng đến chức năng chuyển hoá, giải độc của gan, chẳng hạn như thuốc giảm đau hạ nhiệt, ví dụ như là paracetamol, thuốc kháng lao…

Biểu hiện

Đa số tổn thương gan do thuốc là cấp tính (diễn tiến dưới 6 tháng), gây hoại tử tế bào gan hoặc ngăn chặn sự bài tiết mật. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp bị viêm gan mạn tính do không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng lúc ban đầu; đến khi phát hiện, gan đã bị xơ hoá hoặc tổn thương nặng. 

Biểu hiện thông thường của viêm gan do thuốc là mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, sau đó vàng da, vàng mắt, nước tiểu sậm màu, đôi khi kèm theo triệu chứng phát ban, nổi mẩn ngoài da. Cũng có nhiều bệnh nhân hoàn toàn bình thường, chỉ phát hiện tình cờ khi làm xét nghiệm máu thấy có tăng men gan. Chẩn đoán viêm gan do thuốc là dựa vào việc điều tra loại thuốc nào bệnh nhân đã sử dụng và cần loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây viêm gan.

Cách điều trị

Phải dừng ngay các thuốc nghi ngờ gây độc hại cho gan, kết hợp với điều trị hỗ trợ và chế độ ǎn uống hợp lý mới có thể làm cho bệnh thuyên giảm dần. Tuy nhiên, có một số trường hợp tổn thương gan diễn tiến rất nặng dẫn đến suy gan cấp, gây ảnh hưởng đến tính mạng, cần phải điều trị phức tạp hơn thậm chí là ghép gan mới cứu sống được người bệnh. Chúng ta không nên tự ý uống thuốc khi không được sự hướng dẫn của các dược sĩ, bác sĩ. Nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng.

Đối với những loại thuốc có khả năng gây tổn thương gan phải dùng lâu dài như thuốc hạ mỡ máu, thuốc trị đái tháo đường cần có sự theo dõi của các bác sĩ.